Artykuły

Ta zakładka jest przeznaczona dla polskich pracowników służby zdrowia. Prosimy o zamknięcie strony, jeśli do nich nie należysz

Co oznacza ból z tyłu głowy? Przyczyny, objawy i leczenie

Ból z tyłu głowy (w okolicy potylicy) może być oznaką chorób, takich jak np. zapalenie ucha środkowego czy zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. U części pacjentów źródłem dolegliwości bólowych są przebyty uraz lub problemy z kręgosłupem szyjnym. Poznaj przyczyny i objawy bólu z tyłu głowy oraz dostępne metody diagnostyczne. Dowiedz się, jak radzić sobie z dolegliwościami bólowymi w tylnej części głowy.

Spis treści:

Napięciowy ból z tyłu głowy – przyczyny i objawy Odczuwasz silny ból tyłu głowy i karku? To może być zwyrodnienie kręgosłupa szyjnego Co jeszcze powoduje ból głowy z tyłu? Uraz głowy Co oznacza ból z tyłu głowy u dziecka? Zapalenie ucha środkowego Ból potylicy a zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych Inne przyczyny bólu z tyłu głowy – krwotok podpajęczynówkowy, nadciśnienie tętnicze, nerwica Ból z tyłu głowy – diagnostyka Ból z tyłu głowy a leki. Jak wygląda leczenie bólu w potylicy? Domowe sposoby na ból z tyłu głowy

Napięciowy ból z tyłu głowy – przyczyny i objawy

Ból w tylnej części głowy zwany też napięciowym bólem głowy (NBG), jest to jednostka chorobowa zaliczana do grupy pierwotnych bólów głowy (pojawia się samoistnie, nie ma związku z żadną inną chorobą). Czynnikiem sprawczym tej przypadłości są skurcze mięśni szyjnych i ramion. Warto wspomnieć, że NBG jest najczęściej występującym typem bólu głowy. Co zwiększa ryzyko jego wystąpienia? Jest to m.in.:

niedobór snu,

silny stres,

depresja i stany lękowe,

patologiczne zmiany w zakresie ruchomości stawu skroniowo-żuchwowego,

przyjmowanie nieprawidłowej postawy ciała,

odwodnienie organizmu,

używki (alkohol, nikotyna).

NBG najczęściej obejmuje skronie, choć może też być odczuwany jako ból z tyłu głowy nad karkiem. Dolegliwości bólowe narastają stopniowo, mają charakter tępy, nieuciskowy, gniotący i ciągły. Innymi objawami towarzyszącymi NBG, które mogą wystąpić u pacjenta, są:

nadwrażliwość na hałas,

światłowstręt,

złe samopoczucie.

Odczuwasz silny ból tyłu głowy i karku? To może być zwyrodnienie kręgosłupa szyjnego

Ból z tyłu głowy i karku mogą świadczyć o problemach z kręgosłupem szyjnym. Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa w odcinku szyjnym często powoduje zniekształcenia kręgów, które uciskają rdzeń nerwowy, i przebiegające w okolicy nerwy. W konsekwencji tego pacjent odczuwa ból z tyłu głowy i karku, który jest tępy, kłujący i głęboki. Szyjnopochodny ból głowy zwany też migreną szyjną promieniuje do skroni lub oczodołu, może powodować również inne symptomy, takie jak np.:

ograniczenie ruchów szyją,

sztywność karku,

uczucie ciężkości głowy,

szumy uszne,

nudności,

wymioty,

mroczki przed oczami,

drętwienie i mrowienie w rękach,

zawroty głowy.

Niekiedy migrenie szyjnej towarzyszy również kołatanie serca.

Co jeszcze powoduje ból głowy z tyłu? Uraz głowy

Zdarza się, że uciążliwy ból z tyłu głowy i zawroty są spowodowane doznanym urazem głowy (np. upadek na ziemię, uderzenie ciężkim przedmiotem). W zależności od danego przypadku pacjent może odczuwać tępy, kłujący, uciskający lub pulsujący ból z tyłu głowy. Wyróżniamy ból pourazowy ostry (trwający krócej niż 3 miesiące) i przewlekły. Warto wspomnieć, że jeśli po przebytym urazie głowy poza bólem występują: zmęczenie, zawroty głowy, spowolnienie psychoruchowe, lęk, krótkotrwałe zaburzenia pamięci, bezsenność i zmiany osobowości, można podejrzewać tzw. zespół powstrząsowy.

Jak zwykle wyglądają zaburzenia widzenia przed atakiem migreny?

Objawy migreny z aurą wzrokową zgłaszane przez pacjentów to najczęściej ubytki w polu widzenia i omamy wzrokowe. Bywają one określane jako okołośrodkowe błyski świetlne przybierające kształt litery C, mroczki, widzenie przez mgłę czy ciemne plamy. Niekiedy osoby z aurą oczną wskazują, że mają wrażenie falowania obrazu. Pojawiają się też tzw. symptomy zespołu Hornera, do których należy względne zwężenie źrenicy i milimetrowe opadnięcie powieki.

Ból potylicy a zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

Co oznacza silny ból głowy w okolicy potylicy? W niektórych przypadkach źródłem dolegliwości bólowych jest zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (ZOMR). Choroba ta najczęściej jest wywołana przez wirusy i bakterie rzadziej pierwotniaki. Zdarza się, że przy jej wystąpieniu, pojawiają się też:

nudności i wymioty,

gorączka,

dreszcze,

sztywność karku, światłowstręt,

dezorientacja i zaburzenia świadomości.

Należy podkreślić, że ZOMR to poważny stan zagrażający życiu chorego i wymaga pilnej interwencji medycznej.

Inne przyczyny bólu z tyłu głowy – krwotok podpajęczynówkowy, nadciśnienie tętnicze, nerwica

Jedną z przyczyn bólu głowy z tyłu może być krwotok podpajęczynówkowy (SAH), który najczęściej jest spowodowany pęknięciem tętniaka. Warto wspomnieć, że SAH stanowi przyczynę 5% wszystkich udarów mózgu. U chorego nagle pojawia się bardzo silny ból głowy o charakterze piorunującym (zwykle w okolicy potylicy i karku). Może towarzyszyć mu nadwrażliwość na światło i hałas, nudności, wymioty. W niektórych przypadkach dochodzi również do napadów padaczkowych, utraty świadomości, przytomności. Krwotok podpajęczynówkowy może zakończyć się też zgonem przed otrzymaniem pomocy medycznej.

Ból głowy z tyłu może mieć związek z nadciśnieniem tętniczym. Dolegliwości bólowe zwykle występują w części potylicznej, mają charakter pulsujący i tępy. Ból często wzmaga się przy pochylaniu tułowia. Przy zbyt wysokim ciśnieniu często pojawiają się też:

szumy uszne,

uczucie zmęczenia,

zaburzenia widzenia,

nadmierna potliwość,

uderzenia gorąca,

zaczerwienie twarzy oraz szyi.

Kolejnym czynnikiem sprawczym bólu z tyłu głowy jest nerwica oraz stany depresyjne, których nie należy nigdy bagatelizować.

Ból z tyłu głowy – diagnostyka

By rozpoznać przyczynę bólu z tyłu głowy, lekarz przeprowadza dokładny wywiad z chorym. Może też zlecić wykonanie tomografii komputerowej, rezonansu magnetycznego, badania płynu mózgowo-rdzeniowego. Konieczne może okazać się również wykonanie elektroencefalografii. Jeśli chodzi o badania laboratoryjne, zwykle przeprowadza się: morfologię krwi, TSH, poziom elektrolitów, kreatyninę, próby wątrobowe. W niektórych przypadkach konieczna może okazać się konsultacja z lekarzem psychiatrą, neurologiem, fizjoterapeutą, kardiologiem lub laryngologiem.

Ból z tyłu głowy a leki. Jak wygląda leczenie bólu w potylicy?

Sposób leczenia bólu z tyłu głowy zależy od źródła dolegliwości. Zasadne może okazać się przyjmowanie preparatów z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) lub leków zawierających kodeinę. Jeśli ból ma podłoże bakteryjne, stosuje się antybiotykoterapię. Przy dolegliwościach bólowych wywołanych wirusami wdraża się leki przeciwwirusowe. W przypadku zaburzeń lękowych i depresji lekarz może zalecić stosowanie leków przeciwdepresyjnych lub przeciwlękowych oraz psychoterapię poznawczo-behawioralną.

Jak jeszcze można leczyć ból z tyłu głowy? Pomocne mogą okazać się masaże redukujące napięcie mięśni, ćwiczenia rozluźniające szyję oraz górną część pleców. Przy rozpoznanym guzie mózgu lub chorobie zwyrodnieniowej kręgosłupa konieczna może okazać się operacja.

Pamiętajmy, aby nigdy nie przyjmować żadnych środków leczniczych bez konsultacji z lekarzem!

Domowe sposoby na ból z tyłu głowy

By zwalczyć ból głowy z tyłu, pomocne mogą okazać się ciepłe lub zimne kompresy, aromaterapia. Niektórym chorym ulgę przynosi regularne wykorzystywanie technik relaksacyjnych. Zwykle zaleca się dbanie o odpoczynek i właściwą higienę snu. Warto też odstawić szkodliwe używki, takie jak alkohol, papierosy i kawa. W trosce o zdrowie dobrze unikać stresogennych sytuacji i prowadzić oszczędzający tryb życia. W wielu przypadkach zaleca się dbanie o odpowiednie nawodnienie i zmianę diety na lepiej zbilansowaną, obfitującą w źródła witamin z grupy B.

Podsumowując, jak widać, istnieje wiele możliwych przyczyn bólu głowy. Pamiętajmy, aby nigdy go nie lekceważyć i szczególnie w przypadku silnych dolegliwości niezwłocznie zgłosić się do lekarza POZ!

Bibliografia:

https://podyplomie.pl/neurologia/27391,migrena [dostęp: 28.02.2024 r.],

https://www.mp.pl/pacjent/objawy/152658,bol-glowy [dostęp: 28.02.2024 r.].

PM-PL-XCDRN-24-00010